जेन जेड आन्दोलनमा ७६ को मृत्यु, सेनाको प्रतिवेदनमा २२ मात्र प्रदर्शनकारी
काठमाडौँ — नेपाली सेनाले २३ र २४ भदौमा देशभर फैलिएको ‘जेन जेड आन्दोलन’का क्रममा मृत्यु हुने ७६ जनामध्ये २२ जना मात्र प्रदर्शनकारी रहेको तथ्य सार्वजनिक गरेको छ। सेनाले शुक्रबार काठमाडौँमा आयोजना गरेको पत्रकार सम्मेलनमार्फत आन्दोलनका मानवीय र भौतिक क्षतिको विस्तृत विवरण सार्वजनिक गरेको हो।
सेनाका युद्ध कार्य विभाग प्रमुख उपरथी अनुपजंग थापाले प्रस्तुत गरेको विवरण अनुसार, मृत्यु हुने मध्ये ३ जना प्रहरी, १० जना कैदी र ४१ जना अन्य व्यक्ति रहेका छन्। सेनाले यसलाई व्यापक अव्यवस्था र हिंसात्मक गतिविधिको परिणामका रूपमा व्याख्या गरेको छ।
सेनाको प्रतिवेदन अनुसार, २३ र २४ भदौका दुई दिनमा देशभरका ४८४ स्थानमा आन्दोलन भएका थिए। तीमध्ये धेरैजसो ठाउँमा भीड नियन्त्रणका क्रममा प्रहरी–प्रदर्शनकारी झडप भएको उल्लेख छ।
उक्त अवधिमा १५,५८८ जना कैदीबन्दी फरार भएका थिए भने ८,७९९ जना पक्राउ वा स्वेच्छिक रूपमा फिर्ता भएका थिए। यो तथ्यांकले जेल प्रशासनमा आन्दोलनकालीन सुरक्षाको गम्भीर चुनौती प्रष्ट पार्छ।
सेनाले प्रस्तुत गरेको विवरण अनुसार, ९७८ वटा हातहतियार लुटिएका थिए, जसमा ५८६ वटा फिर्ता गरिएको वा बरामद गरिएको छ। भौतिक संरचनामा पनि ठूलो क्षति भएको छ—
क्षति भएका मध्ये ६८८ सरकारी कार्यालय, २५९ निजी निवास, १२८ व्यापारिक प्रतिष्ठान, १९८ राजनीतिक दलका कार्यालय, र ३०७ प्रहरी कार्यालय तोडफोड वा आगजनीमा परेका छन्।
सेनाको तथ्यांकले आन्दोलनको तयारी, संगठन र नियन्त्रणमा रहेको कमजोरी उजागर गरेको विश्लेषकहरूले बताएका छन्। सुरक्षाकर्मी, कैदी र सर्वसाधारण सबैको मृत्यु भएको तथ्यले आन्दोलन केवल राजनीतिक असन्तुष्टि नभई गहिरो संस्थागत संकटतर्फ पनि संकेत गर्छ।
विशेषज्ञहरूको भनाइमा, आन्दोलनको प्रारम्भिक उद्देश्य सामाजिक असन्तोषको अभिव्यक्ति भए पनि त्यसले हिंसात्मक रूप लिँदा जनधन र संरचनागत क्षति अत्यधिक भयो। सेनाले प्रस्तुत गरेको विस्तृत विवरणले अब सरकार र सुरक्षासंस्थाहरूलाई नीति–पुनरावलोकन र सुधारका लागि बाध्य पार्ने अपेक्षा गरिएको छ।
सम्बन्धित खवर
